ზაფხულის დადგომასთან ერთად, მზის სხივები ჩვენს ყოველდღიურობაში მეტი აქტივობით ჩნდება — ზღვა, პიკნიკი, სასეირნოდ გასვლა თუ უბრალოდ ქალაქში სიარული ხშირად ასოცირდება მზის სხივებთან და სასიამოვნო შეგრძნებებთან. თუმცა ზოგიერთი ადამიანისთვის მზესთან შეხება სერიოზული დისკომფორტით მთავრდება. მზის ალერგია — კანზე, თვალებზე ან ყელში გამოხატული აუტანელი რეაქცია მზის სხივებზე — სწორედ ის მდგომარეობაა, რომელსაც ხშირად ვაწყდებით.
რა არის მზის ალერგია და რატომ ჩნდება ის?
მზის ალერგია არის იმუნური სისტემის ნეგატიური რეაქცია ულტრაიისფერი სხივების მიმართ. ამ დროს სხეული მზის სხივების ზემოქმედებაზე გამოიმუშავებს რეაქციას, რომელიც ვიზუალურად ხშირად ჰგავს ალერგიულ გამონაყარს. ამას თან ახლავს ქავილი, წვა, სიწითლე ან ბუშტუკოვანი გამონაყარი — ძირითადად, იმ არეებზე, რომლებსაც პირდაპირი შეხება ჰქონდა მზესთან.
ალერგიის გამომწვევ მიზეზებს შორის შეიძლება მოვიაზროთ როგორც მემკვიდრეობითი ფაქტორები, ასევე ორგანიზმის მგრძნობელობა კონკრეტული მედიკამენტების, კოსმეტიკის ან სხვა ნივთიერებების მიმართ. მზის ალერგია განსაკუთრებით აქტუალური ხდება ბავშვებში, რადგან მათი კანი უფრო ნაზია და ადვილად რეაგირებს გარემო ფაქტორებზე.
მზის ალერგიის გამოვლინება და ტიპები
მზის ალერგია ხშირად ვლინდება რამდენიმე ძირითადი ფორმით:
- პოლიმორფული სინათლის ერითემა (PMLE): ყველაზე გავრცელებული ფორმა, რომელიც ხშირია ახალგაზრდა ქალებსა და ბავშვებში. სიმპტომები შეიძლება იყოს წითელი გამონაყარი, ქავილი და კანის შეშუპება;
- სოლარული ურტიკარია: იშვიათი, მაგრამ მწვავე რეაქცია, რომელიც მზის ზემოქმედებიდან რამდენიმე წუთში ვლინდება — კანზე ჩნდება ჭინჭრის გამონაყარივით წითელი ლაქები და ქავილი;
- ფოტოტოქსიკური რეაქცია: გამოწვეულია მაშინ, როდესაც ადამიანი მზეზე მოხვედრამდე ან შემდეგ იღებს გარკვეულ მედიკამენტებს, რომლებიც მზის მიმართ მგრძნობელობას ზრდის.
როგორ დავიცვათ თავი მზის ალერგიისგან?
მზის ალერგიის თავიდან აცილება შესაძლებელია გარკვეული პრევენციული ქმედებებით:
- თავი აარიდეთ მზეს პიკური საათების განმავლობაში (12:00-16:00)
- ატარეთ მზისგან დამცავი ტანსაცმელი და სათვალეები
- გამოიყენეთ მაღალი SPF-ის მქონე მზისგან დამცავი კრემები
- დაიცავით ბავშვების კანი მაქსიმალურად — მზის ალერგია ბავშვებში შეიძლება თანდაყოლილად ძლიერი გამოხატულებით ვლინდებოდეს
- თვალების დაცვა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რადგან მზის ალერგია თვალებზე იშვიათი, მაგრამ მტკივნეული გამოვლინებაა — იწვევს სიწითლეს, ქავილსა და მხედველობის დაბინდვას
თუ ალერგიული რეაქცია უკვე განვითარდა, აუცილებელია სწორი და მიზნობრივი მკურნალობა. ამიტომაც, აქვე გაგიზიარებთ ფარმაცევტული კომპანია SmartPharm-ის მიერ საქართველოს ბაზარზე იმპორტირებულ რამდენიმე მედიკამენტს — თითოეული მათგანი სხვადასხვა ალერგიული რეაქციის შემთხვევაში გამოგადგებათ.
- კსივოზანი — ანტიჰისტამინური პრეპარატია, რომელიც შეიცავს ლევოცეტირიზინს.
ის უშუალოდ ებრძვის ალერგიულ რეაქციას:
- ბლოკავს ჰისტამინს, რომელიც ალერგიის მთავარი შუამავალია
- ამცირებს ქავილს, სიწითლეს, შეშუპებას
- ეფექტურია როგორც კანის ალერგიაზე, ისე სასუნთქი გზების
მზის ალერგიის დროს ლევოცეტირიზინი ამსუბუქებს კანის გამონაყარს, წვასა და ქავილს.
- ნასოალდო — ეს არის ლოკალური (ცხვირის სპრეი), რომელიც გამოიყენება ალერგიული რინიტის დროს. შეიცავს მომეტაზონს — კორტიკოსტეროიდს.
- ახშობს ანთებით პროცესს ცხვირის ლორწოვანში
- ამცირებს ცხვირის გამონადენს, შეშუპებას, ქავილს
- იცავს ცხვირს გამღიზიანებლების ზემოქმედებისგან
მზის ალერგიის მქონე პაციენტებს ხშირად აწუხებთ ალერგიული რინიტი, ამიტომ ნასოალდო ეხმარება სასუნთქი სიმპტომების შემსუბუქებაში.
- დოსოდოსი — მულტიკომპონენტიანი პრეპარატია, რომელიც შეიცავს ექსკრეტორ-ლორწოსგამათხელებელ და ანტიჰისტამინურ კომპონენტებს.
- მოქმედებს როგორც ხველის შემამსუბუქებელი, მაგრამ ასევე აქვს ანტიალერგიული მოქმედება
- ახშირებს ლორწოს გამოდევნას სასუნთქი გზებიდან
- ამცირებს ალერგიულად გამოწვეულ შეშუპებას
თუ მზის ალერგიას თან ახლავს სასუნთქი გზების დახშობა ან ორგანიზმში ზოგადი ალერგიული მდგომარეობა შეიმჩნევა, დოსოდოსი სიმპტომების მართვას უწყობს ხელს.
